| Dit is een pagina over de Van der Heem buizenversterker.
|
Richard
Janssen:
"Ik kreeg deze op mijn 16e bij wijze van cadeautje.
Ik wist niet wat het
oorspronkelijk was geweest, ik vermoedde tot op heden dat deze
versterker
ten behoeve van telefonie ingezet was geweest.
Daar van uitgaande
heb ik deze op zestienjarige leeftijd omgebouwd tot audio eindversterker.
Toen ik hem kreeg, was de AX50 buis(voet) reeds vervangen door een diode
gelijkrichter,
bestaande uit 6 dioden en 6 weerstanden.
Het was een
professioneel ogende modificatie.
Op de plaats van de buisvoet van de AX50
bevindt zich nu de fitting van de Unic zestig watt gloeilamp.
Deze maakte
integraal onderdeel uit van van mijn ontwerp destijds!
Ik weet nog , dat
ik een betaalbare belasting zocht voor de voeding, want zonder de lamp (in
kortsluiting dus)
gingen de vier EL34 buizen blazen!
Indien de lamp te fel
ging branden, wist ik dat ik het geluidsdrukacceptatieniveau
van mijn
moeder overschreed.
De lamp functioneerde tevens als compressor, hoe
harder de insturing op deze eindtrap,
hoe feller de lamp brandde, des te
meer klonk het geluid geknepen.
Beste oplossing destijds, want geld voor
nieuwe onderdelen had ik niet.
Alle componenten die ik toegevoegd heb,
kwamen uit sloopapparaten en waren niet altijd van de ideale
waarden.
Nadat ik gespaard had voor
nieuwe eindversterker verdween deze stereo niet-te-sjouwen buizeneindbak
voor even in de kast.
Daar kwam deze weer uit, toen ik voor mijn eigen
ontwerp electrostatische luidsprekers aandrijving nodig had.
Eerst werkte
mijn experiment in mijn vaders schuurtje.
Met een honderd watt ILP
versterkermodule, de transformatoren van deze PTT versterker als
stroom-
naar- spanning -omzetter.
De transformatieverhouding was te klein
(50x) om een beetje geluidsdruk te weeg te brengen,
zeker daar het
rendement van mijn electrostaten bedroevend laag was/is.
De ILP liep
kokend aan, terwijl er slechts zacht een zeer zuiver weergave van de
signaalbron te horen was.
Luid genoeg om mijn vader te bewijzen dat het
mogelijk was (hij is voor negentig procent doof,
en geloofde niet in mijn
geluidsexperimenten).
Het werkte, maar niet naar tevredenheid van mij.
Het
moest luider kunnen...
|
 |
De
uitgangs- transformatoren dienen slechts voor omzetting, voor audio bezien,
de zwakste schakel.
Mijn idee was om de uitgangstransformatoren tegen
elkaar weg te strepen.
De buizen rechtstreeks aan de electrostatische
weergevers, in plaats van
transistor-eindversterker-optrafo-electrostaten
of buizenbak-eindversterker-neertrafo-dynamische-weergevers.
Idee bien
voor een zuivere weergave, maar de maximale geluidsdruk bleek nog lager
dan die met de transformatoren.
De zelf bedachte "booster-trap" met de
ECC-83 als actief uitgangspunt.
Deze buizen had ik bij tientallen
verzameld.
Genoeg voorraad om er een paar op te blazen.
Het moest luider
kunnen, maar de maximale spanning beperkte elke vooruitgang.
Begeesterd
door de onvervormde weergave weigerde ik sindsdien nog een uitgangstrafo
op te nemen in de
geluidsketen, maar de beperkte maximale uitgangsspanning
van de mij ter beschikking staande buizen
hielpen mij ook niet verder. De
versterker verdween weer voor een tijd in de kast.
Schier onmogelijk, maar
toch is dit apparaat ten alle tijde bij mij gebleven.
Ondanks inbraak met
volledige diefstal van mijn inboedel, bleef slechts dit apparaat achter.
Misschien wisten de inbrekers niet wat het was en achtte het gevaarlijk of
te zwaar om mee te nemen.
De rest van mijn geluidsinstallatie/P.A. was mij
ontnomen.
Helemaal vanaf niks dus weer opnieuw begonnen, met alleen deze
versterker aan mijn voeten (onder mijn bureau).
Na zo'n vijftien jaar niet
gebruikt te zijn geweest (andere fabrikaten versterkers voorzagen mij in
mijn broodwinning)
komt deze mogelijk binnen afzienbare tijd wederom uit
de stofnesten.
|
Vooraanzicht van
de buizenversterker.
Per eindtrap 2x EL34 eindtrap met 1x ECC40 voortrap
van origine,
maar door mij in 1986 verbouwd met 2x EL34, 1x ECC82 en 1x
ECC83 "boostertrap".
De gloeilamp is functioneel.
In het midden zijn de
gloeispannings transformator met daarachter de overig benodigde
voedingsspanningen transformator gemonteerd.
De versterker is destijds
dusdanig gemodificeerd, dat de oorspronkelijke bedrading nog moet
functioneren.
Levensgevaarlijk in deze toestand dus, maar doordat de
uitgangstransformatoren nog onder mijn
derde electrostatische luidspreker
project geschroefd zitten, is deze terug te brengen in iets originelere
staat,
dan hier is afgebeeld.
De rode LED indicatoren dienen om de
bedrijfstoestand aan te duiden, zijn destijds door mij toegevoegd,
evenals
de zilverkleurige kunststof schakelaars, links voor voorgloeien, rechts
voor bedrijfstoestand.
In stappen aan te zetten in de juiste volgorde is
geboden.
Op de achterzijde heb ik toen twee RCA - Cinch - tulp
ingangsconnectors en twee
ingangsgevoeligheidsregelaars
aangebracht.
|
 |
|
Pas onlangs kwam ik er
achter, dat deze versterker gebouwd was door van der Heem.
Doordat ik mij
ging verdiepen in apparatuur, gebouwd door de Nederlandsche Seintoestellen
Fabriek,
kwam ik er achter dat ook van der Heem voor Erres radiotoestellen
fabriceerde.
Bij nadere beschouwing stond op het typeplaatje in het midden
de initialen VDH in het logo.
Toen wist ik zeker, dat als de NSF het niet
gebouwd had, maar dat het van der Heem moest zijn.
|
|
|
|
