|
Seinsleutel,
gemaakt door de N.S.F.
Een nieuw soort verbindingsmiddel, de radiotelegrafie, in 1906 al beproefd
door de Telegraaftroepen der Genie, werd in 1915 definitief ingevoerd.
Vijf 'automobiel-radiostations' (met toestellen van de Nederlandsche
Seintoestellen Fabriek, gemonteerd in Spijker bestelauto's), een aantal
stations voor motorrijwielen en enkele draagbare toestellen werden aangemaakt.
In 1916 werd de Afdeling Radiotelegrafie opgericht die aan het eind
van de mobilisatie een sterkte had van 150 radiotelegrafisten.
|
'Scheepsvonkzender'
voor Radio Holland.
In de eerste jaren
van de NSF waren de vonkzenders nog oppermachtig en alleenzaligmakend.
Maar ook in ander opzicht vertoonden die installaties een groot contrast
met de tegenwoordige: Een royaal gebruik van hout!
|
|
|
5
kilo-Watt vonk zender voor IJmuiden-Radio.
Al begon het toepassen van
buizen in zenders en ontvangers onmiddellijk na beëindiging van de eerste
wereldoorlog. Toch bleef men voor zenders van enig vermogen voorlopig
nog veelal van het 'vonkprincipe' gebruik maken, zoals in deze 5kWatt-installatie
voor het kuststation IJmuiden. (1922)
|
Vliegtuig
vonk-zender voor Soesterberg.
Ook in compacte uitvoering, zoals voor
gebruik in vliegtuigen wordt vereist, konden vonkzenders worden vervaardigd.
De telegrafiezender type M8 werd gemaakt voor de Militaire Luchtvaartafdeling,
die het toestel inbouwde in artillerie-waarnemingsvliegtuigen. (1923)
|
|
|
In
de beginjaren, toen het werk op radiogebied soms pijnlijk schaars was,
werd naarstig naar ander lonend werk gezocht.
Omstreeks 1924 ging de NSF
ook fietsen produceren, wat later weer afgestoten werd aan de 'Hilversumse
Rijwielfabriek'. "Doch ook de naderende economische
crisis deed zich gevoelen: de N.S.F. kreeg met slapte te kampen. Werk
van de meest uiteenlopende soort werd aangepakt om de fabriek draaiende
te houden. De afdeling houtbewerking maakte ramen en deuren, de bankwerkerij
en montage-afdeling fabriceerden fietsen. Het was ook in die tijd, dat
voor de tot heden enige maal in de geschiedenis van de N.S.F. de arbeidsvrede
van bet bedrijf werd verstoord. In deze jaren kwam ook de radio-omroep
tot stand. Reeds werden telefonieproeven genomen met een militair station.
Om echter tot betere resultaten te komen, werd besloten een experimentele
zender van 500 Watt te bouwen." uit
jubileumboek N.S.F. |
De
befaamde Radiovox-serie 1923 wint veler hart, dankzij haar eenvoud van constructie
en lage prijs. De ontvanger kon zowel met een enkele detectorbuis als
met een detector en l.f.-buis worden geleverd.
Door de tweetraps laag
frequent-versterker kon de luisteraar kiezen uit installaties met 1, 2,
3 of 4 buizen.
|
|
|
De
uit de NSF omroepserie ontwikkelde scheepsontvanger O34 werd een succes.
Dit van 1923 daterende apparaat werd om zijn vorm al spoedig "de
naaimachine" genoemd. Oude telegrafisten spreken met lof over dit
toestel, welk was uitgerust met de vroegste Philips-typen
buizen en verwisselbare honingraat-spoelen.
|
Bij
de ontvangtoestellen voor de radio-amateurs hoorde een oplaadinrichting
voor accu's.
In 1924 werd dit apparaat door de NSF voor Philips
ontwikkeld en bij tienduizendtallen vervaardigd.
Deze populaire gelijkrichter,
bekend als "het theestoofje", werd door zowel Philips als door de NSF op de markt gebracht.
|
|
|
Varta-accu met Philips gelijkrichter No.450. Gloeidraadgelijkrichter.
Foto uit: Het Radioboek voor den Handel, Amateur en Luisteraar, door Ing.
J. Schiere, 1926.
|
Controlekamer
van
'De Nederlandsche Draadlooze Omroep',
Huizen 1927, gebouwd door de N.S.F.
Toen door maatregelen van de overheid de Omroep gelijktijdig over twee
verschillende golflengten uitzendingen kon gaan verzorgen, richtte de
NSF een station in voor de NDO (Nederlandsche Draadlooze Omroep).
De
zender (Huizen: 1875 m) werd gebouwd op het terrein nabij de haven, waar
nu de radar-fabriek gevestigd is.
|
|
|
Nederlands
omroepstem reikt - dank zij de P.H.O.H.I. - over de gehele wereld.
1928.
Onmiddellijk nadat in het Natuurkundig Laboratorium te Eindhoven succes
was behaald met experimentele uitzendingen via een kortegolfzender (PCJJ
1927) rijpte bij
dr. A. F. Philips
het plan een kortegolf- wereldomroep te stichten.
Binnen enkele dagen was
door de medewerking van velen het benodigde kapitaal bijeen (voornamelijk
van bedrijven en instellingen werkzaam in de overzeese gebiedsdelen),
zodat de N.V. P.H.0.H.I. (Philips'
Omroep Holland Indië) kon worden opgericht.
De N SF begon met de bouw
van een kortegolfomroepzender.
Volgens de constructieve opvattingen van
die dagen werden de verschillende trappen in afzonderlijk opgestelde open
frames ondergebracht.
Tot mei 1940 bleef deze zender, later geassisteerd
door een op hetzelfde terrein opgestelde tweede experimentele kortegolfzender
PCJJ, in gebruik.
De P.H.O.H.I.-zender en de in mei 1940 bijna voltooide
nieuwe P.H.O.H.I.-installatie werden opgeblazen (zie elders in deze
expositie); de PCJJ-zender overleefde
op wonderlijke wijze alle oorlogstumult en bleef in gebruik tot 1957,
toen ook zijn taak werd overgenomen door het nieuwe zendercentrum Lopik.
De PCJJ-zender is thans als object van historische betekenis door Philips
in bewaring genomen.
|
Pater
Dito luistert mee met de controle in het PHOHI-zendgebouw.
De eerste KRO-uitzending
op de PHOHI-zender vond plaats op 24 juni 1933
|
|
|
Controlekamer
van de PHOHI-zender te Huizen. De kortegolfzender van de
'Philips Omroep
Holland-Indië' werd in 1932 in gebruik gesteld.
|
Interieur
van het zendergebouwtje van de PCJJ-zender te Huizen.
De tweede PCJJ-zender
werd in 1937 in Huizen in gebruik gesteld.
Links ziet men een deel van
het hoogspanningsschakelbord; midden achter: de controlekamer.
Rechts
daarvan de verschillende voortrappen; geheel rechts de beide afzonderlijke
eindtrappen voor resp. 19 en 31 m golflengte.
|
|
|
De
simpele afdekkap van de uit de vroege jaren dertig daterende communicatie-ontvanger H2L/7 verbergt een fraaie spoelenconstructie voor een in tien
gebieden onderverdeeld golflengteprogramma, reikend van 15- tot 20.000
meter.
|
Een
werkstuk uit de instrumentmakerij. Continu-variabele zelfinductiespoelen
met glijcontacten.
|
|
|
Een
werkstuk uit de instrumentmakerij.
Variometer met luchtisolatie.
|
|
|
|
|